Wciągnik i manipulator – zastosowanie w usługach dźwigowych

Na rynku dostępnych jest wiele urządzeń, które powstały z myślą o manipulowaniu ładunkiem. Najpopularniejsze wśród nich są wciągniki oraz manipulatory. Przez ostatnie 20 lat wiele zmieniło się w technice dźwigowej. Większość maszyn została unowocześniona, zastosowano w nich nowoczesne technologicznie rozwiązania. Osprzęt do manipulowania ładunkiem może mieć różne zalecane zastosowanie. Kiedy wybrać wciągnik, a kiedy manipulator? Podpowiadamy i wyjaśniamy.

Wciągniki – podstawowe informacje

Pod nazwą wciągnika kryje się dźwignica, która wykorzystywana jest do pionowego podnoszenia ładunków. Może być wyposażona w linę lub łańcucha. Na ich końcu znajduje się element chwytny (np. hak). Wciągniki dostępne są w wersjach stacjonarnych i mobilnych. W ich konstrukcji mogą być zastosowane napędy elektryczne lub ręczne.

Elementy, na które należy zwrócić uwagę podczas wyboru wciągnika, to:

• Napęd może być pneumatyczny lub elektryczny – ten pierwszy wykorzystywany jest na liniach montażowych, a także w miejscach, w których występuje ryzyko wybuchu. W jego przypadku konieczne jest zastosowanie instalacji sprężonego powietrza. Napęd elektryczny jest powszechnie wykorzystywany praktycznie we wszystkich branżach.
• Typ cięgna – podczas pracy z napędami łańcuchowymi występują drgania cięgna. Pewne niedogodności z tym związane pojawiają się podczas niektórych operacji montażowych. W przypadku liny osobną kwestią jest rodzaj nawijalnia. Nawijanie jednowarstwowe wiąże się z większą długością bębna. W przypadku nawijania wielowarstwowego występuje natomiast ryzyko szybszego zużywania się liny.
• System sterowania – może być to kaseta lub głowica sterująca, która mocowana jest w pobliżu haka. Obsługa kasety wymaga zaangażowania obu rąk. Głowica sterująca może być natomiast obsługiwana za pomocą jednej ręki. Wówczas drugą można precyzyjnie manipulować ładunkiem.

Wśród wciągników, które zostały zaprojektowane z myślą o manipulowaniu ładunkiem, wyróżnić można:

• wciągniki elektryczne łańcuchowe,
• wciągniki elektryczne linowe,
• wciągniki pneumatyczne linowe.

Wciągniki przeznaczone do manipulowania ładunkiem wyróżnia nieco inna budowa niż dźwigi samochodowe i samojezdne do zastosowań uniwersalnych. Różni je m.in. sposób sterowania, możliwość zastosowania osprzętu w postaci urządzeń chwytnych. Z reguły wciągniki do manipulacji ładunkiem występują w towarzystwie toru, suwnicy modułowej lekkiej, żurawia przyściennego lub też słupowego. Rozwiązanie to świetnie sprawdza się w przypadku pracy z dużymi odstępami między cyklami, na stanowiskach, na których wykonywane są różne czynności.

Manipulator jako alternatywa dla wciągników

Manipulator jest urządzeniem, za pomocą którego wykonuje się manewry ładunkiem. Obsługiwany jest za pomocą operatora. Nie działa on samodzielnie, lecz jako uzupełnienie. Manipulatory najczęściej stosowane są tam, gdzie nie mogą zostać wykorzystane suwnice lub wciągniki.

Urządzenia te wykorzystują mechanizmy podnoszenia – wyróżnia się dwa ich rodzaje:

• Napędy pneumatyczne wykorzystujące nowoczesne technologie – stosowane są do szybkich i powtarzalnych manipulacji, a także precyzyjnego manipulowania ładunkiem. Wykorzystywane w przypadku elementów o nieregularnych gabarytach lub obiektach z przesuniętym środkiem ciężkości.
• Wciągniki oraz wciągarki linowe z napędem elektrycznym – wyposażone są w elektroniczny system sterowania. Są w stanie automatycznie rozpoznać masę przenoszonego ładunku. Umożliwiają wykonywanie precyzyjnych, szybkich ruchów.

Wybór manipulatora uzależniony jest od udźwigu, rodzaju podnoszonego ładunku, oczekiwanej wydajności, zakresu manipulacji, sposobu mocowania ładunku, dostępnej przestrzeni, a także momentu reakcyjnego w położeniach skrajnych.

Wciągnik i manipulator – kiedy wybrać które zastosowanie?

Wciągniki i manipulatory mogą być urządzeniami stacjonarnymi (umiejscowionymi w jednym punkcie), mobilnymi (podwieszanymi na torach jezdnych) lub też stanowić element zamontowany na ramieniu stacjonarnego żurawia.

W przypadku manipulatorów możliwe jest przeniesienie momentu reakcyjnego, co we wciągnikach jest niemożliwe. Dzieje się tak, ponieważ tory jezdne manipulatora wyposażone są w specjalne zamocowania.

Manipulator w porównaniu do wciągnika ma przewagę w kwestii manipulowania ładunkiem. Polega ona przede wszystkim na:

• możliwości zmiany orientacji ładunku w przestrzeni,
• możliwości manipulowania ładunkiem poza obszarem podwieszania,
• możliwości mimośrodkowego chwytania ładunku,
• wyrównaniu masy ładunku, co wpływa na zmniejszenie siły wykorzystywanej podczas manipulacji,
• możliwości wykorzystania podczas zadań ciągłych, dzięki większej ergonomii pracy,
• łatwości instalacji w przestrzeniach ograniczonych, gdzie montaż dźwignic i wciągników jest niemożliwy.

Podsumowując, manipulatory stosowane są do:

• prac montażowych wymagających wykonania niektórych czynności poza obszarem podwieszania,
• ładunków ze środkiem ciężkości poza punktem zawieszenia,
• dużych ładunków o nieregularnych kształtach,
• prac, podczas których zachodzi konieczność reorientacji ładunku w przestrzeni,
• prac powtarzalnych, ciągłych.

Wciągniki natomiast dedykowane są:

• ładunkom ze środkiem ciężkości znajdującym się w osi podwieszenia ładunku,
• udźwigowieniu stanowisk pracy,
• jako element wyposażenia żurawi warsztatowych, torów podwieszanych lub lekkich suwnic modułowych,
• przenoszeniu lekkich elementów,
• pracy dorywczej, z mniejszą ilością cykli montażowych,
• wciągniki nie sprawdzają się w przypadku manipulacji ładunkami w sposób ciągły.

Wciągnik i manipulator to dwa różne urządzenia, które mają swoje atuty i przeznaczone są do konkretnych zastosowań. W niektórych przypadkach mogą się uzupełniać. Warto zadbać o wybór odpowiedniego urządzenia z uwzględnieniem procesu technologicznego i przestrzeni, w której będzie wykorzystywane.

W przypadku pytań dotyczących wciągników, manipulatorów czy usług dźwigowych – zapraszamy do kontaktu. Z przyjemnością odpowiemy na wszelkie pytania i pomożemy w doborze odpowiedniego rozwiązania dźwigowego dla transportu nawet najbardziej nietypowego ładunku.

Zachęcamy do korzystania z możliwości wynajmu naszych żurawi wieżowych mobilnych czy dźwigów samochodowych, które z pewnością spełnią Państwa oczekiwania.

Podziel się ze znajomymi!